Sri Lanka, nazywana również „Łzą Indii” ze względu na swoje położenie i kształt, to niezwykła wyspa położona na Oceanie Indyjskim. Choć stosunkowo nieduża, kryje w sobie bogactwo kulturowe, przyrodnicze i historyczne, które przyciąga podróżników z całego świata. Na tej niewielkiej wyspie znajduje się aż osiem miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, które są świadectwem wyjątkowego dziedzictwa tego kraju.
Polonnaruwa – Starożytne Miasto
Polonnaruwa to jedno z ośmiu miejsc wpisanych na Listę UNESCO i jedno z najważniejszych starożytnych miast Sri Lanki. Znajdujące się w centralnej części wyspy, miasto stanowiło centrum polityczne, gospodarcze i religijne kraju przez kilka wieków. Obecnie jest skarbnicą historycznego i kulturowego dziedzictwa.
Polonnaruwa stała się głównym ośrodkiem władzy po upadku Anuradhapury, pierwszej stolicy Sri Lanki. W XI wieku, król Vijayabahu I pokonał siły tamilskie, które okupowały wyspę, i uczynił Polonnaruwę stolicą. Pod jego rządami miasto rozpoczęło okres intensywnego rozwoju. Największy rozkwit Polonnaruwa przeżywała za panowania króla Parakramabahu I (1153-1186), znanego również jako Parakramabahu Wielki. W tym czasie zbudowano wiele imponujących budowli, w tym świątynie, pałace i systemy irygacyjne, które są uważane za cuda inżynierii tamtych czasów.
Foto 1
Polonnaruwa to miasto pełne wspaniałych ruin, które ukazują chwałę dawnych czasów. Pałac króla Parakramabahu I był jednym z najbardziej imponujących budynków. Choć dzisiaj pozostały z niego tylko ruiny, to rozmiar fundamentów wskazuje na to, że był to wielki, kilkupiętrowy budynek, w którym znajdowało się ponad 50 pomieszczeń. Kolejnym zabytkiem godnym zobaczenia jest Gal Vihara. Jest to grupa czterech monumentalnych posągów Buddy wyrzeźbionych w jednym bloku granitu. Te wspaniałe rzeźby – przedstawiające Buddę stojącego, siedzącego oraz leżącego – są uznawane za arcydzieło sztuki sinhalskiej. Na uwagę zasługuje również Vatadage. Jest to okrągła świątynia buddyjska, otoczona rzeźbionymi kamiennymi kolumnami. W jej wnętrzu znajdują się cztery posągi Buddy, ustawione w czterech kierunkach świata. Rankoth Vehera to kolejne miejsce warte odwiedzenia. Jest to jedna z największych stup w Polonnaruwie, sięgająca 54 metrów wysokości. Ta imponująca konstrukcja jest doskonałym przykładem buddyjskiej architektury sakralnej.
Foto 2
Dodatkowo, Polonnaruwa jest ważnym świadectwem potęgi starożytnej cywilizacji Sri Lanki. Miasto oferuje nie tylko wgląd w historię kraju, ale także możliwość podziwiania niezwykłych osiągnięć inżynieryjnych i artystycznych. Dzięki swojemu położeniu w pobliżu innych atrakcji turystycznych, takich jak Sigiriya czy Park Narodowy Minneriya, Polonnaruwa jest często odwiedzana przez podróżnych eksplorujących Sri Lankę.
Kandy – Święte Miasto Buddyzmu
Kandy, znane jako Święte Miasto Buddyzmu, to jedno z najważniejszych miejsc, które przyciąga pielgrzymów i turystów. Położone w malowniczym regionie Central Highlands, miasto łączy duchową głębię z urzekającą przyrodą. Historia, kultura i architektura Kandy sprawiają, że jest to miejsce niezwykłe, wpisane w 1988 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Historia Kandy sięga XIV wieku, kiedy to miasto stało się ostatnią stolicą królów syngaleskich. Władcy Kandy skutecznie opierali się portugalskim i holenderskim najeźdźcom, co sprawiło, że miasto przez długie lata pozostawało symbolem niepodległości i tożsamości narodowej.
Foto 3
Największe znaczenie duchowe Kandy wiąże się jednak ze Świątynią Zęba Buddy (Sri Dalada Maligawa). Według legendy, ząb Buddy został przemycony na Sri Lankę w IV wieku, a od tego czasu jest uważany za najważniejszy relikt buddyzmu. Świątynia ta przyciąga tysiące pielgrzymów, szczególnie podczas corocznego festiwalu Esala Perahera, podczas którego relikwia jest wystawiana na pokaz w uroczystej procesji. Oprócz Świątyni Zęba Buddy, Kandy oferuje wiele innych atrakcji turystycznych. Położone w centrum miasta sztuczne jezioro jest miejscem idealnym na spacer i relaks. Zostało stworzone w 1807 roku przez króla Sri Wickrama Rajasinha i do dziś stanowi jeden z symboli miasta. Kolejnym miejscem wartym odwiedzenia jest Kandyjski Ogród Botaniczny w Peradeniya. Ten rozległy ogród, założony przez Brytyjczyków, to dom dla ponad 4000 gatunków roślin, w tym orchidei, drzew figowca i przypraw, takich jak cynamon czy kardamon. Warto też wybrać się na Górę Bahiravakanda. Na jej szczycie się ogromny posąg Buddy, który oferuje zapierające dech w piersiach widoki na miasto i okoliczne wzgórza.
Foto 4
Kandy jest centrum kulturalnym Sri Lanki, gdzie tradycja przeplata się z codziennym życiem. Muzyka, taniec i rękodzieło to integralne części lokalnej tożsamości. Festiwal Esala Perahera jest najbardziej znanym wydarzeniem, podczas którego można podziwiać tradycyjne tańce, bogato zdobione słonie i ceremonie religijne. Otoczone wzgórzami porośniętymi tropikalnymi lasami, Kandy oferuje wspaniałe możliwości eksploracji przyrody. W okolicy znajdują się liczne szlaki trekkingowe prowadzone przez plantacje herbaty oraz punkty widokowe, z których można podziwiać majestatyczne krajobrazy. Wizyta w tym mieście to niezapomniane przeżycie, które pozostaje w pamięci na długie lata. To miasto, które inspiruje i zachwyca każdym aspektem swojego istnienia.
Foto 5
Twierdza Skały Sigiriya – Klejnot Sri Lanki
Twierdza Skały Sigiriya, znana również jako Lwia Skała, to jeden z najważniejszych zabytków Sri Lanki i jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc na świecie. Położona w centralnej części wyspy, ta imponująca struktura skalna o wysokości 200 metrów przyciąga wielu turystów, oferując fascynującą historię, niezwykłe widoki i unikalne przykłady starożytnej inżynierii i sztuki. Sigiriya ma bogatą i złożoną historię sięgającą V wieku n.e. Według kronik Mahawamsa, miejsce to zostało wybrane przez króla Kassapę I (477–495 n.e.) jako jego królewska rezydencja. Kassapa, po zamordowaniu swojego ojca i przejęciu tronu, pragnął stworzyć niezdobytą twierdzę, która jednocześnie symbolizowałaby jego potęgę. Po śmierci Kassapy, Sigiriya została opuszczona jako pałac królewski i została przekształcona w klasztor buddyjski, który funkcjonował do XIV wieku.
Foto 6
Twierdza Sigiriya jest niezwykłym przykładem starożytnej architektury i inżynierii. Cała konstrukcja jest starannie zaplanowana i podzielona na różne sekcje. Na podnóżu skały znajduje się rozległy kompleks ogrodów wodnych, które są przykładem zaawansowanego systemu hydraulicznego. Fosy, kanały i baseny wodne pełniły zarówno funkcje estetyczne, jak i obronne. Do szczytu skały prowadzą wąskie schody, które częściowo wykute są w skale, a częściowo wsparte na metalowych konstrukcjach. Lwia Brama, która znajduje się mniej więcej w połowie drogi, to imponująca rzeźba przedstawiająca ogromne lwie łapy, symbolizujące siłę i ochronę. Na wierzchołku skały znajdował się królewski pałac, otoczony tarasami i basenami. Chociaż większość konstrukcji zbudowanych z drewna nie przetrwała, widoczne są kamienne fundamenty oraz pozostałości po basenach. Sigiriya słynie również z zachwycających fresków przedstawiających kobiety, które uznawane są za jedne z najcenniejszych przykładów starożytnej sztuki buddyjskiej. Uważa się, że malowidła te przedstawiają niebiańskie nimfy lub damy dworu króla Kassapy. Freski wyróżniają się żywymi kolorami i finezyjnymi detalami, które do dziś wzbudzają podziw.
Sigiriya została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1982 roku i jest nie tylko świadectwem starożytnej cywilizacji i jej zdolności inżynieryjnych, ale również ważnym miejscem kulturowym i historycznym dla współczesnych mieszkańców Sri Lanki. Twierdza ta symbolizuje dziedzictwo narodowe i jest dumą kraju. Obecnie Sigiriya jest jedną z największych atrakcji turystycznych wyspy. Warto wspomnieć, że zwiedzanie jej wymaga wspięcia się na setki schodów, co czyni wizytę wyzwaniem, ale jednocześnie nagradza niezwykłymi przeżyciami. Wizyta w Sigiriyi to podróż w czasie, która pozwala zanurzyć się w bogatej kulturze i historii Sri Lanki, jednocześnie podziwiając piękno przyrody i geniusz starożytnej inżynierii.
Złota Świątynia w Dambulli
Jednym z najważniejszych i najbardziej zachwycających miejsc kultu buddyjskiego na Sri Lance jest Złota Świątynia w Dambulli, znana także jako Jaskinie Dambulla. Usytuowana na szczycie wzniesienia w centralnej części wyspy, stanowi imponujące połączenie przyrody, duchowości i sztuki. Wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1991 roku, jest prawdziwym skarbem kultury, przyciągającym turystów i pielgrzymów z całego świata.
Foto 7
Początki Złotej Świątyni sięgają I wieku p.n.e., kiedy to król Valagamba, zmuszony do ucieczki z Anuradhapury przez najeźdźców z Indii Południowych, schronił się w jaskiniach Dambulli. Po odzyskaniu tronu król odwdzięczył się, przekształcając jaskinie w święte miejsce kultu buddyjskiego. Przez kolejne wieki świątynia była rozbudowywana i zdobiona przez władców Sri Lanki, co uczyniło ją jedną z najlepiej zachowanych historycznych budowli na wyspie.
Złota Świątynia to kompleks pięciu głównych jaskiń, każda z nich pełna jest malowideł ściennych i posągów przedstawiających Buddę, bóstwa hinduistyczne oraz postacie historyczne. Malowidła pokrywające ściany i sufity jaskiń łącznie zajmują powierzchnię ponad 2000 metrów kwadratowych, co czyni je jednymi z największych i najbardziej imponujących zbiorów sztuki buddyjskiej na świecie. Każda z jaskiń ma swoją własną nazwę i charakterystykę. Na wejściu do kompleksu znajduje się monumentalny posąg Buddy w pozycji medytacyjnej, pokryty złotem, co nadaje całemu miejscu charakterystyczną nazwę. Ten nowoczesny dodatek do starożytnego kompleksu został wzniesiony w 2000 roku i stanowi jedną z najbardziej rozpoznawalnych ikon turystycznych Sri Lanki.
Złota Świątynia jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale przede wszystkim ważnym miejscem pielgrzymkowym dla wyznawców buddyzmu. Co roku tysiące wiernych przybywa tutaj, aby oddać hołd Buddzie i uczestniczyć w ceremoniach religijnych. Miejsce to symbolizuje harmonię między ludźmi a naturą, co jest kluczowym elementem filozofii buddyjskiej. To jedno z tych miejsc, które obowiązkowo powinno znaleźć się na liście każdego podróżnego odwiedzającego Sri Lankę. Nie tylko oferuje niezapomniane wrażenia estetyczne, ale także pozwala na głębsze zrozumienie bogatej kultury i duchowości tego kraju.
Miasto Galle i Fort Holenderski
Kolejnym miejscem z listy UNESCO jest Miasto Galle, położone na malowniczym wybrzeżu Oceanu Indyjskiego. Jego główną atrakcją turystyczną jest Fort Holenderski – kompleks o ogromnym znaczeniu historycznym, kulturowym i architektonicznym. Fort Galle został zbudowany pierwotnie przez Portugalczyków w 1588 roku, kiedy to zaczęli oni kolonizować Sri Lankę. W 1640 roku fort przeszedł w ręce Holendrów, którzy znacznie go rozbudowali, nadając mu formę, którą znamy dzisiaj. Holendrzy zastosowali zaawansowane na ówczesne czasy techniki budowlane, wznosząc mury obronne, bastiony i systemy odwadniania, które do dziś są uznawane za inżynieryjne arcydzieła. W XVIII wieku fort przejęli Brytyjczycy, którzy również przyczynili się do jego rozwoju, dodając elementy architektoniczne typowe dla epoki wiktoriańskiej.
Foto 8
Fort Holenderski otoczony jest masywnymi murami z koralowców i granitu, i rozciąga się na powierzchni ponad 52 hektarów. W jego wnętrzu znajduje się siatka brukowanych uliczek, przy których stoją doskonale zachowane budynki kolonialne, świątynie i meczety. Na szczególną uwagę zasługują takie miejsca jak latarnia morska w Galle – jedna z najbardziej charakterystycznych budowli fortu, z widokiem na ocean i plaże oraz Kościół Groote Kerk wzniesiony przez Holendrów w 1755 roku.
Dziś Fort Galle to miejsce, które łączy dawny kolonialny urok z nowoczesną atmosferą. W wąskich uliczkach mieszczą się klimatyczne kawiarnie, restauracje, galerie sztuki i butiki z lokalnym rękodziełem. Turyści przyjeżdżają tutaj, by poczuć niepowtarzalny klimat przeszłości, a jednocześnie doświadczyć serdeczności mieszkańców.
Fort Holenderski to nie tylko zabytek architektury, ale także ważne miejsce dla lokalnej społeczności. W ciągu roku odbywa się tutaj wiele wydarzeń kulturalnych, takich jak festiwale literackie, artystyczne czy muzyczne. Galle jest także popularnym miejscem dla miłośników sportów wodnych, w tym surfingu i nurkowania, dzięki licznym plażom otaczającym miasto.
Anuradhapura – Perła Cywilizacji Syngaleskiej
Anuradhapura to jedno z najstarszych miast na świecie i jedna z najważniejszych atrakcji historycznych Sri Lanki. Jako dawną stolicę starożytnego Królestwa Anuradhapura, miasto to odgrywa kluczową rolę w historii, kulturze i religii buddyjskiej. Jego korzenie sięgają VI wieku p.n.e., a w swoim czasie było centrum politycznym, duchowym i kulturalnym regionu przez ponad 1300 lat. Dziś Anuradhapura jest wpisana na listę Świata UNESCO, co świadczy o jej znaczeniu dla dziedzictwa ludzkości.
Foto 9
Miasto zostało założone przez króla Pandukabhayą w IV wieku p.n.e., chociaż istnieje wiele dowodów wskazujących na osadnictwo w tym miejscu już od VI wieku p.n.e. Rozkwitło pod rządami króla Devanampiyatissy (307–267 p.n.e.), który zapoczątkował erę buddyzmu na wyspie. To właśnie za jego panowania do Sri Lanki przybył Mahinda, syn cesarza indyjskiego Asioki, wprowadzając buddyzm jako religię państwową.
Przez wieki Anuradhapura była centrum władzy i kultury, przyciągając podróżników, mnichów i kupców z całej Azji. Miasto było znane ze swojego zaawansowanego systemu irygacyjnego, obejmującego ogromne zbiorniki wodne, takie jak Tissa Wewa czy Basawakkulama. Systemy te umożliwiały rozwój rolnictwa i wspierały rosnącą populację miasta.
Jednym z najświętszych miejsc w Anuradhapurze jest Sri Maha Bodhi – drzewo figowe, które wyrosło z gałązki drzewa Bodhi, pod którym Budda osiągnął oświecenie. Posadzone w III wieku p.n.e., jest to najstarsze drzewo na świecie o znanej historii sadzenia. Anuradhapura słynie z monumentalnych dagob, które są buddyjskimi stupami przechowującymi relikwie. Na uwagę zasługuje również Pałac Lankatilaka -ruiny majestatycznego kompleksu pałacowego, który był niegdyś siedzibą królów Anuradhapury. Chociaż z oryginalnej konstrukcji pozostały jedynie fundamenty, miejsce to nadal robi wrażenie swoim rozmachem. Starannie zaprojektowane zbiorniki wodne i kanały są dowodem na zaawansowaną wiedzę inżynieryjną mieszkańców Anuradhapury.
Foto 10
Miasto straciło na znaczeniu w X wieku n.e., kiedy to najazdy z południowych Indii zmusiły królów do przeniesienia stolicy do Polonnaruwy. Przez wieki Anuradhapura była opuszczona, porośnięta dżunglą i zapomniana przez świat. Dopiero w XIX wieku brytyjscy archeolodzy rozpoczęli prace wykopaliskowe, przywracając jej dawny blask.
Obecnie Anuradhapura jest celem pielgrzymek dla buddystów z całego świata. Każdego roku tysiące turystów odwiedza to miejsce, aby podziwiać jego architekturę, historię i duchowość. Miasto stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego Sri Lanki, a jego zabytki przypominają o bogactwie starożytnych cywilizacji.
Sinharaja – Zielone Serce Wyspy
Sinharaja, w dosłownym tłumaczeniu oznacza „Lwi Król” i jest jednym z najcenniejszych skarbów przyrodniczych Sri Lanki. Ten tropikalny las deszczowy, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1988 roku, stanowi jedno z ostatnich miejsc na wyspie, gdzie można podziwiać pierwotną przyrodę w jej nieskazitelnej formie. Znajduje się w południowo-zachodniej części wyspy i obejmuje powierzchnię około 88,64 km². Sinharaja słynie z niewiarygodnej różnorodności biologicznej. Las zamieszkuje ponad 50% gatunków endemicznych roślin i zwierząt, jakie występują na wyspie. Znaleźć tu można ponad 830 gatunków roślin naczyniowych, z czego wiele jest unikalnych dla tego regionu. Drzewa takie jak Dipterocarpus czy Shorea dominują w krajobrazie, osiągając imponujące wysokości.
Foto 11
Jeśli chodzi o faunę, Sinharaja to dom dla wielu gatunków ptaków, ssaków, gadów i owadów. W parku odnotowano obecność ponad 147 gatunków ptaków, w tym endemicznych jak lanka modra (Myophonus blighi) czy langra czerwonodzioba (Gracula ptilogenys). Między drzewami przemieszczają się grupy langurów i makaków, a w nocy usłyszeć można tajemnicze odgłosy nocnych drapieżników, takich jak cywety.
Wizyta w Sinharaji to nie tylko okazja do bliskiego kontaktu z naturą, ale także źródło wiedzy o znaczeniu ochrony środowiska. Las jest ściśle chroniony, a jego eksploracja odbywa się na określonych trasach z przewodnikami, aby zminimalizować wpływ turystyki na delikatne ekosystemy. W ten sposób Sinharaja staje się przykładem odpowiedzialnej turystyki ekologicznej. Na terenie lasu znajdują się liczne szlaki piesze, które pozwalają odkrywać jego ukrytą faunę i florę. Przewodnicy chętnie dzielą się wiedzą na temat ekosystemu i wskazują miejsca, w których można dostrzec rzadkie gatunki zwierząt czy roślin. Popularne trasy prowadzą wzdłuż malowniczych strumieni i wodospadów, takich jak Kudawa czy Pitadeniya.
Sinharaja jest oddalona o około 160 km od Kolombo, stolicy Sri Lanki, a jej najbliższymi miastami są Ratnapura i Galle, z których można dostać się do jednego z trzech głównych wejść do lasu: Kudawa, Pitadeniya i Morning Side. Transport publiczny do tych miejsc jest ograniczony, dlatego wiele osób decyduje się na wynajęcie prywatnego pojazdu lub skorzystanie z usług lokalnych biur podróży.
Koniec Świata – Płaskowyż Centralny Sri Lanki
Płaskowyż Centralny Sri Lanki, znany także jako Wyżyna Centralna, to jedno z najważniejszych i najbardziej malowniczych miejsc na tej wyspiarskiej wyspie Oceanu Indyjskiego. Zajmuje centralną część kraju i jest uznawany za region o ogromnym znaczeniu przyrodniczym, kulturowym i gospodarczym. W 2010 roku został wpisany na Listę Świata UNESCO jako obszar dziedzictwa przyrodniczego, co podkreśla jego wyjątkową wartość globalną. Płaskowyż Centralny rozciąga się na wysokościach od 1000 do 2500 metrów n.p.m. Region ten charakteryzuje się górskim krajobrazem zdominowanym przez szczyty, doliny i zielone wzgórza. Najwyższym punktem jest szczyt Pidurutalagala, osiągający wysokość 2 524 metrów. Inne znane miejsca to Horton Plains, Knuckles Range oraz Adam’s Peak (Sri Pada), który ma ogromne znaczenie religijne dla buddystów, hinduistów, muzułmanów i chrześcijan. Płaskowyż jest również źródłem wielu rzek Sri Lanki, takich jak Mahaweli – najdłuższa rzeka kraju. Woda spływająca z wyżyny zasila systemy irygacyjne i hydroelektryczne, odgrywając kluczową rolę w rolnictwie i gospodarce.
Płaskowyż Centralny to prawdziwa ostoja bioróżnorodności. Znajdują się tu rzadkie i zagrożone gatunki roślin oraz zwierząt, z czego wiele jest endemicznych dla Sri Lanki. Obszar ten obejmuje rezerwaty przyrody, takie jak Park Narodowy Horton Plains, Rezerwat Knuckles oraz lasy Sinharaja. Las deszczowy, który pierwotnie pokrywał większość wyspy, jest nadal obecny w wyższych partiach płaskowyżu, mimo postępującego wylesiania. Wśród najbardziej znanych gatunków fauny znajdują się lamparty cejlońskie, makaki wanderoo, a także rzadkie gatunki ptaków, takie jak czapla czarna czy muchołówka cejlońska. Region ten jest również bogaty w unikalne gatunki roślin, takie jak rosnące wyłącznie tutaj orchidee i drzewa cedrowe.
Foto 12
Płaskowyż Centralny odgrywa istotną rolę w życiu duchowym mieszkańców Sri Lanki. Szczególnie ważny jest Adam’s Peak, który według wierzeń buddyjskich jest miejscem, gdzie Budda zostawił odcisk swojej stopy. Hinduistyczne tradycje przypisują ślad bogowi Siwie, a chrześcijanie i muzułmanie wierzą, że to ślad Adama lub proroka Mahometa. W regionie znajdują się również zabytkowe plantacje herbaty, wprowadzone przez Brytyjczyków w XIX wieku. Miasta takie jak Nuwara Eliya, zwane „Małą Anglią”, nadal zachowują kolonialny charakter i są popularnym celem turystycznym.
Tropikalna Sri Lanka poza obiektami z Listy UNESCO, przyciąga również bujną, egzotyczną roślinnością oraz zróżnicowaną fauną i malowniczymi piaszczystymi plażami. W powietrzu na każdym kroku unosi się cejloński zapach różnorodnych przypraw. Można tutaj wypoczywać na słonecznym wybrzeżu, zwiedzać wspaniałe starożytne miasta, spacerować wśród krzewów herbacianych i relaksować się w ajurwedyjskich spa. Podczas pobytu na wyspie każdy zgromadzi z pewnością wiele niezapomnianych wspomnień i nauczy się czegoś o sobie.
Tekst: Anna Molęda-Kompolt
Zdjęcia: Pixabay
