Apulia to fascynujący region z wyjątkowym klimatem, gdzie czas płynie wolniej, a mieszkańcy są uśmiechnięci i życzliwi. Skradła moje serce już po krótkim pobycie tam i dzięki temu powracam do niej co jakiś czas. Zwana jest również Puglią i jest jednym z najbardziej ciekawych regionów Włoch, zarówno pod względem geograficznym, jak i kulturowym. Położona jest w południowo-wschodniej części kraju i obejmuje „obcas” włoskiego „buta”, rozciągając się na wschód od Morza Adriatyckiego i na południe od Morza Jońskiego. Apulia graniczy z regionami Molise na północy, Kampanią na zachodzie oraz Basilicatą na południowym zachodzie. Zachwyca czystymi plażami, lazurowym morzem i klimatycznymi wioskami rybackimi. Turystów oczarowują także senne miasteczka i zielone gaje oliwne. W królestwie doskonałego wina i oliwy przywiązanie do tradycji widoczne jest w wielu wydarzeniach kulturalnych, lokalnych świętach i festynach. Miłośnicy historii znajdą tu ślady starożytnych Greków i Rzymian, Normanów, cesarza Fryderyka II i hiszpańskich Burbonów. Wszyscy zostawili tu po sobie interesujące zabytki, pieczołowicie odrestaurowane i dostępne dla turystów. Wartych odwiedzenia jest tu wiele miejsc, m.in. stolica regionu – Bari, portowe miasto Trani, niezwykłe kamienne domki trulli w Alberobello, a także białe miasto Ostuni i barokowe Lecce.
Apulia jest regionem o bardzo zróżnicowanej topografii. Na północy znajdują się Góry Gargano, które stanowią część Parku Narodowego Gargano, słynącego z malowniczych krajobrazów, górskich szlaków i starożytnych lasów. W środkowej części regionu dominuje płaska równina Tavoliere delle Puglie, która jest jednym z najważniejszych obszarów rolniczych we Włoszech. Na południu, na półwyspie Salento, krajobraz jest bardziej pagórkowaty i znany z pięknych plaż oraz krystalicznie czystego morza. Klimat Apulii jest typowo śródziemnomorski, z gorącymi i suchymi latami oraz łagodnymi, deszczowymi zimami. Region ten cieszy się dużą ilością słonecznych dni w ciągu roku, co sprzyja uprawie oliwek, winorośli oraz licznych warzyw i owoców. Dzięki temu Apulia oferuje wiele atrakcji turystycznych, zarówno naturalnych, jak i historycznych.
Bari – kulturalna stolica Apulii
Bari jest tętniącą życiem stolicą Apulii i miastem, które łączy nowoczesność z historią. Jego historyczna część, Bari Vecchia, to labirynt wąskich uliczek, pełen starych kościołów, małych sklepików i klimatycznych restauracji. Sercem Starego Miasta są dwa Place Mercantile oraz del Ferrarese, które stanowią integralną część życia miasta i oferują zarówno mieszkańcom, jak i odwiedzającym wyjątkowe doświadczenia kulturalne, historyczne i społeczne. Jednym z najważniejszych zabytków Bari jest Bazylika św. Mikołaja, gdzie przechowywane są relikwie świętego, patrona miasta. Jest również ważnym miejscem pielgrzymkowym zarówno dla katolików, jak i prawosławnych. Wnętrze bazyliki zachwyca swoją architekturą romańską oraz pięknymi mozaikami. Warto również odwiedzić Zamek Normanno-Svevo, imponującą fortecę z XII wieku zbudowaną przez Normanów, a później rozbudowaną przez Fryderyka II. W środku znajdują się wystawy sztuki i historii regionu oferujące wgląd w militarne dzieje Bari. Zamek jest doskonale zachowany i oferuje wspaniałe widoki na miasto oraz wybrzeże.
Na uwagę zasługuje tu również Teatr Petruzzelli, który jest jednym z największych i najpiękniejszych teatrów operowych we Włoszech. Otwarty został w 1903 roku, a po pożarze w 1991 roku musiał przejść gruntowną renowację. Dziś jest to miejsce licznych przedstawień operowych, koncertów i innych wydarzeń kulturalnych. Dla miłośników kultury i sztuki polecam Muzeum (Pinacoteca Metropolitana di Bari), które posiada bogatą kolekcję dzieł od średniowiecza po współczesność. Znajdują się tu prace takich artystów jak Giovanni Bellini, Tintoretto, czy Luca Giordano. Bari posiada także nowoczesną część z eleganckimi sklepami, teatrami i kawiarniami. Promenada Lungomare, biegnąca wzdłuż wybrzeża, to idealne miejsce na spacer z widokiem na Adriatyk. Jest szczególnie urokliwa wieczorem, kiedy można podziwiać zachody słońca oraz oświetlone budynki nadbrzeżne. Bari to miasto pełne życia i historii, które oferuje wiele atrakcji zarówno dla miłośników kultury, historii, jak i przyrody. Warto nadmienić, że stolica Apulii jest również ważnym portem, z połączeniami do Grecji i innych części Bałkanów.
Alberobello – niezwykłe miasto Trulli
Alberobello to urokliwe miasteczko, które słynie z charakterystycznych budynków, zwanych trulli. Te stożkowe domki, wykonane z kamienia bez użycia zaprawy, są unikalne dla tego regionu, a w 1996 roku zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Spacerując po dzielnicach Rione Monti i Aia Piccola, można poczuć się jak w bajce. Rione Monti to najbardziej znana część Alberobello, gdzie znajduje się największe skupisko trulli. Spacerując wąskimi uliczkami, można podziwiać setki tych unikalnych, stożkowatych domków. Wiele z nich jest otwartych dla turystów i przekształconych w sklepy z pamiątkami, restauracje i małe muzea. Natomiast dzielnica Aia Piccola jest bardziej autentyczną częścią miasta, gdzie trulli są nadal zamieszkane przez lokalnych mieszkańców. Jest mniej komercyjna i daje lepsze wrażenie, jak wyglądało życie w domkach przed latami.
Trulli były budowane w taki sposób, aby można je było łatwo rozebrać w razie inspekcji podatkowej. Niektórzy mówią, że była to forma unikania podatków, w co dzisiaj można uwierzyć. W Alberobello warto odwiedzić również największy i dwupoziomowy Trullo Sovrano z XVIII wieku. Dziś jest to muzeum, gdzie można zobaczyć, jak wyglądało wnętrze tradycyjnego trullo oraz poznać historię tego typu budownictwa. Wystawy obejmują narzędzia rolnicze, tradycyjne meble i inne artefakty związane z życiem w tym regionie. Innym interesującym miejscem jest Kościół św. Antoniego, również zbudowany w stylu trulli , który znajduje się na szczycie wzgórza w dzielnicy Rione Monti. Jego stożkowy dach i białe, wapienne ściany sprawiają, że jest to jedno z najciekawszych miejsc sakralnych w mieście. Alberobello to miejsce, które zachwyca swoim urokiem i unikalnością, a każda wizyta pozwala odkryć coś nowego i fascynującego.
Matera – czarujące kamienne miasto
Choć formalnie Matera znajduje się w regionie Basilicata, jest często odwiedzana przez turystów przebywających w Apulii ze względu na bliskość i unikalne zabytki, takie jak słynne Sassi di Matera, czyli starożytne kamienne mieszkania wykute w skałach. Jest to labirynt wąskich uliczek, jaskiń i budowli, które świadczą o dawnych czasach. Te unikalne domostwa były zamieszkane aż do lat 50. XX wieku, kiedy to mieszkańcy zostali przesiedleni z powodu trudnych warunków życia. Warto odwiedzić w tym mieście Casa Grotta di Vico Solitario, tradycyjny dom w jaskini, który pokazuje, jak wyglądało życie w Materze przed wiekami. Innym ważnym punktem jest Katedra Matera z XIII wieku, górująca nad miastem, skąd rozpościera się wspaniały widok na okolicę. Jej wnętrze zdobią piękne freski i barokowe detale. Na uwagę zasługuje również Park Archeologiczny Chiese Rupestri, który obejmuje wiele starożytnych kościołów wykutych w skale. Są one prawdziwymi perełkami architektury i sztuki sakralnej. Matera stała się również popularnym miejscem filmowania i była scenografią m.in. do filmu „Pasja” Mela Gibsona. Warto dodać, że była również Europejską Stolicą Kultury w 2019 roku.
Region Apulii słynie z wielu przepięknych miast, takich jak Lecce, znane jako Florencja Południa ze względu na swoje barokowe kościoły i pałace, czy niezwykle malownicze Polignano a Mare – miasto na klifie. Warto odwiedzić również Ostuni, znane jako Białe Miasto wyróżniające się białymi budynkami błyszczącymi w słońcu czy urokliwe miasto portowe Trani, gdzie można podziwiać jachty i tradycyjne łodzie rybackie. Cudem przyrody regionu Apulii jest Półwysep Gargano, często nazywany „ostrogą Włoch”. To region o niezwykłej urodzie przyrodniczej. Znajduje się tu Park Narodowy Gargano, który oferuje wspaniałe trasy piesze i rowerowe przez gęste lasy i wzdłuż malowniczego wybrzeża. Gargano słynie również z pięknych plaż i uroczych miasteczek, takich jak Vieste i Peschici, które zachowały swój tradycyjny charakter. Warto również odwiedzić Sanktuarium św. Michała Archanioła w Monte Sant’Angelo, które jest ważnym miejscem pielgrzymkowym.
Apulia – raj dla smakoszy
Apulia to raj dla smakoszy, oferujący bogactwo lokalnych produktów i tradycyjnych potraw. Region ten słynie z doskonałej oliwy z oliwek, wyśmienitych serów, takich jak burrata i caciocavallo, oraz świeżych owoców morza. Typowe dania apulijskie to orecchiette con cime di rapa (makaron z brokułami rabe), focaccia barese (focaccia z pomidorami i oliwkami) oraz pasticciotto (tradycyjne ciastko z nadzieniem z kremu).
Apulia to region pełen kontrastów i niezapomnianych miejsc. Alberobello zachwyca swoimi bajkowymi trulli, Matera przenosi odwiedzających w przeszłość dzięki swoim kamiennym domom, a Bari łączy historyczne dziedzictwo z nowoczesnym stylem życia. Każde z tych miast oferuje coś unikalnego, co sprawia, że Apulia jest jednym z najciekawszych regionów do odwiedzenia we Włoszech.
Tekst: Anna Molęda-Kompolt
Zdjęcia: Pixabay
