Już w przyszłym roku, Chemnitz, przemysłowe miasto Saksonii, któremu w latach 1953-1990 narzucono nazwę Karl-Marx-Stadt, będzie Europejską Stolicą Kultury. Nominację Chemnitz, miasta o wielkiej tradycji przemysłowej i kulturalnej, ogłoszono w 2020 roku. Ten sukces miasto zawdzięcza przedstawieniu międzynarodowemu jury najciekawszego, pośród wielu kandydujących europejskich miast, projektowi opartemu na bogatym dziedzictwie kulturowym i przemysłowym, otwartości na świat oraz współpracy z 38 gminami ze środkowej Saksonii, regionu Rudaw i Zwickau.
Chemnitz leży w Kotlinie Chemnitz (Chemnitzer Becken), otoczonej przez pagórkowaty krajobraz Rudaw (Erzgebirge) na zachodzie i Górny Las Turyński (Osterzgebirge) na wschodzie. Przez miasto przepływa rzeka Chemnitz, nadając mu niepowtarzalny urok. Miasto jest również otoczone przez liczne lasy i parki, co sprawia, że jest przyjazne dla miłośników przyrody. Znane kiedyś głównie z przemysłowych korzeni, dzisiaj przechodzi niezwykłą transformację, stając się Europejską Stolicą Kultury w 2025 roku. Ta metamorfoza, która trwała lata, jest wynikiem wyjątkowej determinacji społeczności oraz silnego zaangażowania w rozwój sztuki, kultury i edukacji. Chemnitz ma wiele do zaoferowania koneserom sztuki bowiem w tutejszych muzeach zgromadzono wyjątkowe kolekcje Otto Dixa, Edwarda Muncha, Caspara Davida Friedricha i wielu innych znakomitych artystów.
Inauguracja roku Chemnitz – Europejskiej Stolicy Kultury odbędzie się w dniach od 17 do 19 stycznia 2025, a głównym motto całorocznych wydarzeń jest hasło „C the Unseen”, które podkreśla i zachęca do poznania ukrytego potencjału regionu, nieodkrytych miejsc i nieznanych twórców. W całym 2025 roku realizowanych będzie ponad 100 projektów z różnorodnych dziedzin i o zróżnicowanej tematyce. Organizatorzy zaanonsowali 5 głównych projektów, które przedstawią ogromny potencjał artystyczny, tradycje kulturowe i przemysłowe, związki z naturą i ochroną środowiska, jak również współpracę regionalną i działania społeczne. We wszystkich wydarzeniach weźmie udział duża liczba artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki.
Wizja Chemnitz jako europejskiej stolicy kultury nie opiera się tylko na wydarzeniach artystycznych, ale także na edukacji przez sztukę. Szkoły artystyczne, muzea i centra kultury oferują programy edukacyjne dla wszystkich grup wiekowych, zachęcając do kreatywnego myślenia i wyrażania siebie poprzez sztukę.
Spacerując ulicami Chemnitz, nie sposób nie zauważyć obfitości sztuki w przestrzeni publicznej. Miasto stało się prawdziwym muzeum na wolnym powietrzu, gdzie uliczni artyści mają możliwość wyrażenia swojej twórczości poprzez wielobarwne murale, rzeźby czy instalacje artystyczne. Szczególnie warto odwiedzić dzielnice Sonnenberg czy Kaßberg, gdzie mury są żywymi płótnami dla lokalnych talentów i międzynarodowych artystów. Chemnitz to również miejsce, które dba o rozwój kreatywności i innowacji. Liczne przestrzenie artystyczne czy galerie, takie jak chociażby Fabryka Sztuki, oferują miejsca pracy dla młodych artystów. To również idealne miejsca dla tych, którzy pragną zanurzyć się w lokalnej scenie artystycznej i spotkać się z innymi twórczymi umysłami.
Roczne kalendarium wydarzeń w Chemnitz jest pełne różnorodnych festiwali, które przyciągają turystów z całego świata; od festiwali filmowych, przez muzykę elektroniczną, aż po sztukę uliczną. Wydarzenia te nie tylko promują sztukę i kulturę, ale także integrują społeczność lokalną i przyciągają nowych mieszkańców i odwiedzających.
Chemnitz, choć nie jest dużym miastem, oferuje wiele interesujących miejsc do zwiedzania. Jednym z najważniejszych muzeów sztuki w Niemczech, które posiada imponującą kolekcję dzieł sztuki od średniowiecza po współczesność jest Muzeum Sztuki (Kunstsammlungen Chemnitz). Można tu podziwiać dzieła takich artystów jak Lucas Cranach Starszy, Caspar David Friedrich czy Max Beckmann. Ważnym punktem na mapie kulturalnej miasta jest Opera, która przyciąga i fascynuje swoją historią, architekturą i sztuką. Opera w Chemnitz oferuje bogaty repertuar obejmujący zarówno klasyczne dzieła operowe, jak i nowoczesne produkcje. Od tradycyjnych oper mozartowskich i wagnerowskich po dzieła kompozytorów współczesnych. Spektakle są starannie przygotowane i wykonane przez utalentowanych artystów, wokalistów, muzyków i tancerzy. Ponadto na uwagę zasługuje również Muzeum Przemysłu (Industriemuseum Chemnitz). Znajduje się ono w dawnej fabryce tekstyliów i prezentuje historię przemysłu w regionie Saksonii. W muzeum można zobaczyć działające maszyny, warsztaty rzemieślnicze oraz poznać historię rozwoju przemysłu w mieście.
Ciekawym miejscem wartym odwiedzenia jest również Zamek w Chemnitz. Oprócz tego, że przyciąga miłośników historii i architektury, pełni również rolę centrum kulturalnego, organizując koncerty, wystawy i inne wydarzenia. Dzięki staraniom lokalnych władz oraz fundacji ochrony zabytków, zamek w Chemnitz jest nie tylko pięknym przykładem architektury, ale także żywym miejscem, które nadal inspiruje i fascynuje odwiedzających, zapraszając ich do podróży w czasie. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta jest Pomnik Karla Marksa, postawiony na cześć myśliciela, filozofa i działacza rewolucyjnego. Pomnik nie tylko stanowi ważny element krajobrazu miasta, ale także symbolizuje idee i dziedzictwo Marksa, które miały ogromny wpływ na światową historię. Dzisiaj pomnik jest nie tylko ważnym punktem orientacyjnym i turystycznym miasta, ale także miejscem wielu spotkań.
Chemnitz jest nie tylko miastem z bogatą historią i kulturą, ale także prawdziwym rajem dla miłośników przyrody. Parki stanowią istotną część miejskiego krajobrazu, oferując mieszkańcom i turystom wyjątkowe miejsca do wypoczynku, rekreacji i kontaktu z naturą. Jednym z najbardziej urokliwych miejsc rekreacyjnych w mieście jest Park Küchwald zlokalizowany na południowy zachód od centrum miasta. Stanowi on oazę spokoju z dala od zgiełku miejskiego życia oferując liczne atrakcje dla osób w każdym wieku. Park jest również doskonałym miejscem na pikniki i rodzinne wypady na świeżym powietrzu. Jedną z głównych jego atrakcji jest Leśna Ścieżka Przygód, która obejmuje mosty linowe, drabiny, zjeżdżalnie i wiele ciekawych elementów rekreacyjnych. Ta wyjątkowa trasa może być doskonałą propozycją dla osób poszukujących dawki adrenaliny i wyzwań w otoczeniu natury. Prawdziwym klejnotem ukrytym w sercu Chemnitz jest Park Różany (Rosengarten). Jego główną atrakcją są piękne ogrody różane, które zachwycają swoim intensywnym zapachem i kolorami. Park ten oferuje również malownicze alejki spacerowe, rozległe trawniki i fontanny, które zapewniają idealne warunki do relaksu i kontemplacji. W sezonie letnim odbywają się tutaj koncerty plenerowe, festyny kwiatowe oraz warsztaty ogrodnicze, które przyciągają miłośników kultury i natury z całego regionu. Park Różany to także popularne miejsce na organizację różnego rodzaju imprez i wydarzeń. Kolejnym przyjaznym miejscem dla miłośników natury jest Park Zamkowy (Schloßteich) położony w centrum miasta, w pobliżu zamku. Jego główną atrakcją jest malowniczy staw, który latem przyciąga miłośników kajakarstwa i wędkarstwa oraz oferuje wiele atrakcji rekreacyjnych wraz z możliwością wypożyczenia łódek i kajaków. W Parku Schlossteich znajdują się liczne trasy spacerowe i ścieżki rowerowe, które umożliwiają cieszenie się przyrodą. Jest to również popularne miejsce spotkań mieszkańców, którzy przychodzą tu odpocząć i cieszyć się spokojem w sercu miasta.
Te miejsca to tylko niewielka część atrakcji, jakie oferuje Chemnitz. Miasto ma wiele do zaoferowania, zwłaszcza dla tych, którzy są zainteresowani historią, sztuką i kulturą. Jako kulturalna stolica, Chemnitz otwiera swoje drzwi dla artystów, twórców i odwiedzających z całego świata, oferując niezapomniane doświadczenia kulturalne i artystyczne. Jest to miejsce, które nie tylko fascynuje swoją architekturą i dziedzictwem, ale także inspiruje do dialogu, współpracy i wymiany kulturowej. Chemnitz jako Europejska Stolica Kultury 2025 pozostanie na długo w pamięci jako miejsce, gdzie sztuka łączy ludzi, inspiruje nowe pomysły i buduje mosty między różnymi kulturami i narodami.
Wydarzenia planowane w 2025 w Chemnitz:
24.10.2024-29.06.2025
„Górnictwo – historia pasji i chciwości /tytuł roboczy/
Państwowe Muzeum Archeologiczne Chemnitz
11-13.04.2025
Oficjalne otwarcie szlaku sztuki i rzeźby PURPLE PATH
Chemnitz i region kulturalny
25.04.-16.11.2025
„Europejski Manchester” (tytuł roboczy)
Muzeum Przemysłu Chemnitz, Chemnitz
27.04.-10.08.2025
„Europejski Realizm. Realizm w Europe w latach 20-tych i 30-tych XX wieku”
Muzeum Gunzenhauser, Chemnitz
30.05.-01.06.2025
“Festiwal Kapeluszy /Hutfestival – festiwal street art
Chemnitz, centrum miasta
10.08.-02.11.2025
“Edvard Munch. Niepokój.”
Kunstsammlungen na Placu Teatralnym, Chemnitz
Tekst: Anna Molęda- Kompolt
